Zelf boter maken stond al een tijdje op mijn to-do lijst, maar het was er nog nooit van gekomen. Tot ik in het boek Verrot lekker van Christian Weij las hoe lekker en makkelijk het eigenlijk is om zelf boter te maken. Veel recepten voor boter gaan de slagroom gelijk opkloppen, maar in dit recept wordt de room eerst licht gefermenteerd, met een veel lekkerdere en diepere smaak als gevolg. 

Om de boter extra lekker te maken heb ik room gebruikt van een zuivelboerderij, daar zit vaak meer vet (en smaak) in dan slagroom uit de supermarkt. De boter heeft het niet heel lang overleefd hier thuis, op versgebakken brood was het onweerstaanbaar lekker! En er staan trouwens nog veel meer leuke en lekkere recepten (en projecten) in Verrot lekker die de moeite waard zijn om te maken!

Zelf boter maken

Roomboter kun je eenvoudig zelf maken. De smaak van je eigen roomboter is ook niet te vergelijken met roomboter uit de supermarkt. Doordat we de boter laten fermenteren en echt karnen krijgt hij veel meer smaak dan de fabrieksmatige boter uit de supermarkt.

Zelf boter maken

Roomboter, boter of margarine?

Het wordt vaak aan me gevraagd: wat is het verschil tussen boter en roomboter? En, is margarine boter? Om antwoord te geven op de eerste vraag: boter en roomboter zijn hetzelfde. Boter is namelijk gekarnde room, afkomstig van melk. 

Binnen de roomboters heb je wel verschillende soorten. Zo is grasboter een soort roomboter. Grasboter is gemaakt van de melk van koeien die vers gras uit de weide eten. De samenstelling van die melk is iets anders dan de melk van koeien die op stal staan, waardoor grasboter iets zachter is. 

De vraag of margarine boter is, heeft een duidelijk antwoord: nee, margarine is geen boter. Je kunt het als vervanger van boter gebruiken, maar het is geen echte (room)boter. 

Hoe wordt roomboter gemaakt?

Als je verse melk een tijd laat staan komt er een laag room op de melk drijven. In de boterfabriek wordt een centrifuge gebruikt om de room van de melk te scheiden. Om van die room boter te maken wordt deze gekarnd. Het karnen zorgt ervoor dat het vet in de room gaat samenklonteren. De room scheidt zich dan in boter en karnemelk. De boter wordt gekneed en gewassen, zodat alle karnemelk eruit is en dan is de boter klaar. 

Voor gezouten boter wordt er ook (zee)zout toegevoegd. 

Boter maken van room of melk?

Zoals je hierboven ziet, is de eerste stap van zelf boter maken normaal gesproken het ontromen van melk. In dit boter recept gebruik ik room in plaats van melk, zodat je deze eerste stap kunt overslaan. 

Ook leuk om te lezen
Ingrediëntenlijst
  • Voor de zelfgemaakte boter
  • 500 ml room (ongeslagen slagroom)
  • 2 el karnemelk
Broodbakbol banner mobiel

Roomboter maken – stap voor stap

Doe de room in een glazen pot of plastic kom en roer de karnemelk erdoor. Dek de pot met room losjes af met een deksel of met een stukje kaasdoek met een elastiekje eromheen. Laat de room 1 dag op kamertemperatuur fermenteren.

Room karnen tot boter

Zet de room 4 uur in de koelkast zodat het botervet in de room hard kan worden. Karn de room door de deksel stevig op de pot te draaien en de pot flink te schudden zodat de room tussen de deksel en de bodem klotst. Of doe de room in een keukenmachine en mix op een hoge stand. Door het schudden of mixen slaan de vetbolletjes in de room kapot en gaan ze samenklonteren. Na een paar minuten schudden of mixen scheidt de karnemelk zich af en zal je zien dat er een grote klomp boter in de karnemelk drijft. Giet de karnemelk af en doe de boter in een kommetje. Zet deze in de koelkast zodat de boter weer hard kan worden. De karnemelk kan je nu direct opdrinken of in de koelkast bewaren voor later.

Boter wassen

Als de boter na een uur of 2 hard is geworden, moet je de resterende karnemelk uit de boter wassen. Doe je dit niet zal de boter na 1 of 2 dagen ranzig worden. De boter wassen doe je door de boter onder een ijskoude kraan te kneden tot alle laatste restjes karnemelk verdwenen zijn. 

Meng de boter eventueel met wat zout en bewaar het in de koelkast.

Nieuwsgierig geworden naar Verrot lekker? Kijk hier voor meer informatie!

Verrot Lekker

Foto: Erik Spronk

Geef jouw beoordeling!
Reactie plaatsen

Reacties op oudere recepten sluiten automatisch na 180 dagen om de kwaliteit van discussies te waarborgen.

Reacties (17)
Petra 2018-04-11 15:09:31

Dat ga ik proberen. Hoeveel boter houd je over van zo'n hoeveelheid slagroom? En hoeveel kneedwerk is dat laatste karnemelk eruit krijgen nog? Hoeveel karnemelk moet er nog uitgekneed worden? Want onder de koude kraan in koude boter knijpen lijkt mij niet het leukste deel van het boter maken ;)

Beantwoorden
PE
Rutger 2018-04-13 21:54:08

De uiteindelijke boter heb ik niet afgewogen, maar ik denk zo'n 200 gram. Het wassen van de boter duurt een paar minuten, niks om je zorgen over te maken hoor ;)

Beantwoorden
Simone 2018-04-11 17:35:47

Hoe lang kun je de boter bewaren?

Beantwoorden
SI
Rutger 2018-04-13 21:51:37

Als het goed gewassen is 1-2 weken in de koelkast.

Beantwoorden
Marja 2018-04-11 19:29:04

Hoi Rutger,
Door een zenuwaandoening heb ik erg weinig kracht in mijn handen/armen. Hoe stevig moet ik kneden en hoe lang om de karnemelk er uit te krijgen? En hoe weet je dat je goed genoeg kneed of wat ik eigenlijk bedoel, hoe ziet dat er uit als het er uit komt? Ik kan me er licht een voorstelling van maken eigenlijk. Maar het lijkt me verrukkelijk, zelfgemaakte boter om een warm croissantje of een verse spelt boterham....hmmmmm jummie!
Alvast bedankt voor het beantwoorden van mijn vragen.
Een hele fijne avond nog en de hartelijke groetjes,
Marja

Beantwoorden
MA
Rutger 2018-04-13 21:51:19

De tip van Francijn is daar erg handig voor denk ik!

Beantwoorden
Mirjam 2018-04-11 21:43:46

Is er iets anders wat heckan gebruiken ipv karnemelk?dat hebben we hier in het buitenland helaas niet...

Beantwoorden
MI
Marleen 2019-01-12 10:34:28

Je kan ook bio yoghurt gebruiken

Beantwoorden
MA
Rutger 2019-01-15 10:47:37

Leuke tip! Dankjewel!

Beantwoorden
Mirjam 2018-04-11 21:44:47

Is er iets anders wat je kan gebruiken ipv karnemelk?dat hebben we hier in het buitenland helaas niet...

Beantwoorden
MI
Rutger 2018-04-13 21:50:11

Dat is een lastige vraag! Ik weet het niet om heel eerlijk te zijn. Ik heb het aan de auteur van het boek gevraagd. Wordt vervolgd.

Beantwoorden
Rutger 2018-04-14 15:02:48

Bij deze de reactie van Christian:

Boter kun je starten met alles waar levende melkzuurbacteriën in zit. Bijvoorbeeld: een lepel yoghurt, een scheutje créme fraîche, een scheutje zuurkoolsap (mits zelf gemaakt) of wat geraspte jonge kaas.

Beantwoorden
Mirjam 2018-04-14 10:27:38

Bedsnkt voor de moeite

Beantwoorden
MI
Francijn Brouwer 2018-04-11 22:47:37

Wassen kan ook zo: maak ijswater door ijsblokjes in water te laten smelten. Doe een paar lepels ijswater bij je boter in een kom en prak het met een vork. Giet het wit geworden water af. Herhaal tot het water niet meer wit wordt.

Beantwoorden
FR
Mirjam 2018-04-14 17:56:02

Bedankt Rutger & Christian

Beantwoorden
MI
Rutger 2018-04-13 21:46:18

Goede tip! Dankje!

Beantwoorden
Daniëlle 2019-03-05 15:54:33

Zou je ook lactosevrije room kunnen gebruiken?

Beantwoorden
DA
Rutger 2019-03-11 17:35:25

Dat durf ik je niet te zeggen. Ik weet niet of dat dezelfde eigenschappen heeft.

Beantwoorden
Bas 2021-04-07 14:29:27

Gisteren gemaakt en moet zeggen.. erg lekker.. de volgende ga ik rollen in saltflaces en dat gebruiken om een dikke plak op een ribeye te laten smelten

Beantwoorden
BA
Rutger 2021-04-12 11:05:59

Heerlijk!

Beantwoorden
Angelique 2021-05-11 08:04:30

Hoi rutger, kan ik de karnemelk die overblijft gebruiken voor de volgende bereiding van noter. Of het maken van kaas.

Beantwoorden
AN
Rutger 2021-05-17 09:38:23

Boter kun je er niet meer van maken, en om eerlijk te zijn weet ik niet hoe dat met kaas zit. Dat kun je uitproberen!

Beantwoorden
Jan Onderwater 2021-06-06 09:50:56

Waarom zou je de Karnemelk niet meer kunnen gebruiken voor je volgende Batch Boter die jaagt maken? Lijkt mij nogal onzinnig. Moet zeggen dat deze bij mij de kans niet krijgt, want veel te lekker om niet zo op te drinken.

Beantwoorden
JA
Rutger 2021-06-06 12:57:27

Goed punt, de karnemelk kun je inderdaad gewoon hergebruiken. Ik was in de war met de slagroom. Dank voor je oplettendheid!

Beantwoorden
Anja 2021-06-05 22:42:08

Wil dit zeker een keer proberen. Hoewel ik voor bakken altijd ongezouten boter gebruik, heb ik op mijn (krenten)brood toch liever licht gezouten boter. Is het mogelijk om zout toe te voegen, en welke soort zout en hoeveel zou je aanraden

Beantwoorden
AN
Rutger 2021-06-06 12:58:55

Je kunt naar smaak zout toevoegen. Zeezout vind ik het lekkerst. Voor boter op een (borrel)broodje doe ik soms ook zeezoutvlokken door de boter, maar dat lijkt mij op krentenbrood minder lekker.

Beantwoorden
Peter Bruins 2021-07-13 14:19:15

Tip: Als je room gebruikt uit de supermarkt, kijk dan of er geen emulgator aan toegevoegd is. Ik had verse room van de Lidl, en die wilde gewoon niet schiften. Toen kwam ik erachter dat er een emulgator aan toegevoegd was als ingrediënt.

Beantwoorden
PE
kim 2021-08-21 01:55:04

kun je ook roomboter van rouwe melk door zefgemaakte halverine doen?

Beantwoorden
KI
Rutger 2021-09-13 10:17:41

Daar heb ik geen ervaring mee. Maar zelf zou ik dan gewoon voor enkel de roomboter gaan.

Beantwoorden
henk 2021-10-27 09:04:03

shoutout naar de koe voor de melk!
nu moeten we het maken op school ;)

Beantwoorden
HE
Franklin 2022-08-16 18:11:53

Lekker zeg ... Ik heb van 5⁰0 g slagroom 175 gram roomboter gemaakt .,dus dat is wat je ongeveer overhoudt

Beantwoorden
FR
Judith 2022-09-07 18:51:14

Hoi rutger
Kan het kloppen dat je ver weg nog een hele lichte karnemelksmaak proeft? Ik heb de boter gewassen, water was kraakhelder. Toen geproefd en proefde ver weg een lichte karnemelksmaak, dus weer hop, wassen, wassen, wassen..ook met een vork in het ijswater een soort van geprakt om ècht alle restjes weg te halen. Water wederom kraakhelder maar nog steeds proef ik het…klopt dat?

Beantwoorden
JU
Rutger 2022-09-14 19:50:38

Dat klopt. Doordat je de room met de karnemelk laat fermenteren, krijgt de uiteindelijke boter een iets zure smaak. Het maakt de smaak van de boter wat dieper, persoonlijk vind ik dat ook heel lekker. Wil je het niet, dan kun je de stap van het fermenteren overslaan en enkel slagroom gebruiken om de boter van te maken.

Beantwoorden
Schuur. 2022-09-25 07:50:46

Hoihoi,

Room/slaagroom en karnemelk zijn toch bederfelijke zuivelproducten. Is het niet slecht om dit 1hele dag buiten de koeling te laten staan?

Beantwoorden
SC
Rutger 2022-09-28 16:05:44

In dit geval laat je het bewust fermenteren en daarvoor is een iets warmere temperatuur dan de koelkast nodig. Het kan geen kwaad, als je je aan dit recept houdt.

Beantwoorden
Annie 2022-11-04 14:01:18

Hallo Rutger

Nu al een paar keer jouw recept gebruikt, heerlijk is de roomboter.En erg leuk om te maken. Ben nu op zoek naar een boer waar ik room kan kopen,maar dat is moeilijk.
Dank je voor het recept 👍🏻

Beantwoorden
AN

U kunt niet meer reageren.