In de recepten die ik zelf ontwikkel gebruik ik nooit zelfrijzend bakmeel, maar altijd een combinatie van bloem met bakpoeder. In deze bakhulp leg ik je het verschil tussen beide uit en vertel ik waarom bloem met bakpoeder mijn voorkeur heeft boven zelfrijzend bakmeel.

Zelfrijzend bakmeel

Wat is zelfrijzend bakmeel?

Zelfrijzend bakmeel (self-rising flour) is een populair ingrediënt in bakrecepten. Maar wat is het eigenlijk?

Zelfrijzend bakmeel is niets anders dan bloem met bakpoeder. Het is ondanks de naam dus geen meel. De verhouding tussen bloem en bakpoeder is vast: 15 gram bakpoeder op 500 gram bloem. Omgerekend is dit 100 gram bloem met 3 gram bakpoeder.

Let op: er wordt bakpoeder toegevoegd, geen baking soda. Wat het verschil hiertussen is lees je in dit artikel: verschil tussen bakpoeder en baking soda.

Zelf zelfrijzend bakmeel maken

Hoe maak je zelfrijzend bakmeel zelf? Nu je weet dat zelfrijzend bakmeel simpelweg bloem met bakpoeder is, kun je dit ook eenvoudig zelf maken. Handig als je vaak recepten volgt waar zelfrijzend bakmeel op de ingrediëntenlijst staat. 

Zelfrijzend bakmeel maken doe je als volgt: meng 500 gram bloem met 1 zakje bakpoeder van 15 gram en klaar is Kees. Gebruik je geen zakjes bakpoeder? Voeg dan 4 theelepels (met een inhoud van 5 ml) toe op iedere 500 gram bloem.

Let er bij de lepelmaten op dat je maatlepels gebruikt. Die zijn bij elke kookwinkel te krijgen en zijn veel nauwkeuriger dan een gewone thee- of eetlepel. Een theelepel heeft een inhoudsmaat van 5 milliliter en een eetlepel van 15 milliliter.

Zelfrijzend bakmeel

Zelfrijzend bakmeel of bloem met bakpoeder?

Het klinkt misschien heel verleidelijk, een kant-en-klare bloem waar het bakpoeder al doorheen zit, maar toch ben ik er geen fan van. Doordat de verhouding bloem en bakpoeder al is vastgesteld zit je altijd vast aan diezelfde hoeveelheid bakpoeder. Als ik een cake of koek minder of meer zou willen laten rijzen, dan moet ik een gedeelte van het zelfrijzend bakmeel door bloem vervangen of juist alsnog extra bakpoeder toe voegen aan het deeg. 

Om die reden voeg ik altijd zelf bakpoeder toe aan mijn bloem, zodat ik zelf met de verhouding kan spelen en de hoeveelheden kan gebruiken die het lekkerste eindresultaat opleveren. 

Zelfrijzend bakmeel vervangen door bloem met bakpoeder

Ik voeg dus altijd zelf bakpoeder toe aan mijn bloem, maar wat als je een recept hebt waarbij wordt gevraagd om zelfrijzend bakmeel? Houd dan rekening met de vaste verhouding van 500 gram bloem en 15 gram bakpoeder. Gebruik je niet zoveel bloem in een recept, dan kan je ook rekenen per 100 gram. Voor 100 gram bloem heb je 3 gram bakpoeder nodig. 

Bloem vervangen door zelfrijzend bakmeel

Heb je bloem en bakpoeder nodig voor een van mijn recepten, maar heb je alleen zelfrijzend bakmeel in huis? Bloem vervangen door zelfrijzend bakmeel kan alleen als er ook bakpoeder wordt gebruikt in het recept. Als dit het geval is, kun je uitrekenen hoeveel zelfrijzend bakmeel je nodig hebt. Hier is wel iets meer rekenwerk voor nodig dan andersom en het kan zijn dat de verhouding tussen bloem en bakpoeder in het recept anders is dan de verhouding tussen bloem en bakpoeder in zelfrijzend bakmeel. 

Zelfrijzend bakmeel bestaat voor ongeveer 3% uit bakpoeder. Kijk per recept of de verhouding tussen bloem en bakpoeder hetzelfde is, of dat je nog meer bakpoeder moet toevoegen naast het zelfrijzende bakmeel. Dit rekenwerk is ook een van de redenen dat ik liever bloem met bakpoeder gebruik in plaats van zelfrijzend bakmeel. Dan kan ik simpelweg toevoegen van beide ingrediënten wat ik nodig heb voor het beste resultaat.

Geef jouw beoordeling!
Reactie plaatsen
Bekijk voordat je een reactie achterlaat eerst de veelgestelde bakvragen en de eerdere reacties.
Reacties (12)
Marli Mees 2018-04-13 08:00:37

Wat is toch eigenlijk het verschil van noem en meel?

Beantwoorden
MA
Rutger 2018-04-13 21:44:36

Ik sluit mij helemaal aan bij Annelies. Nog een handigheidje dat ik ooit van mijn molenaar leerde: meel is veel. Bij meel heb je dus de hele gemalen korrel, inclusief zemelen en vliesjes. Bij bloem worden die eruit gezeefd, zodat je alleen het fijne witte overhoudt. De benaming zelfrijzend bakmeel is dus ook eigenlijk niet juist, het is bloem (met rijsmiddelen daaraan toegevoegd) en geen meel.

Beantwoorden
Vic 2018-05-13 22:39:47

Beste Rutger, ik vind het begrip meel nog steeds wel verwarrend. Ik heb altijd begrepen dat volkorenmeel de hele gemalen korrel is. Bij bloem zijn vlies en zemel eruit gezeefd. En verder heb ik begrepen dat "meel" een meer algemene aanduiding is. Meel zou ergens tussen volkorenmeel en bloem in zitten. In de praktijk meestal een mengsel van volkorenmeel en bloem. Dit schijnt vaak een mengsel te zijn in de verhouding 50/50 maar kan in principe ook iedere andere verhouding zijn ....toch??

Het is mij opgevallen dat sinds kort op het etiket van supermarktbrood vaak de term "tarwemeel" wordt gebruikt. Dit zou dan een mengsel zijn van volkoren tarwemeel en tarwebloem.

Beantwoorden
VI
Rutger 2018-05-14 20:46:57

In principe is meel altijd het hele gemalen graan (of bijvoorbeeld amandelen of rijst, daar wordt ook meel van gemaakt). Tarwemeel wil zeggen: meel van tarwe. Dus de hele gemalen tarwekorrels. Volkoren zegt dat de hele korrel is verwerkt. Dit kan dus volkoren tarwemeel zijn, maar ook spel of een ander graan. Ik hoop dat het zo wat duidelijker is.

Beantwoorden
Aafke 2018-04-13 08:56:35

Bedankt Rutger, goede info! Zelf gebruik ik nooit zelfrijzend bakmeel omdat er bijna altijd bakpoeder met ongezonde aluminium in zit. Het heeft ook soms een nare bijsmaak. Gebruik altijd bio bakpoeder zonder aluminium.

Beantwoorden
AA
Anne 2018-04-13 19:23:13

Super nuttig om de verhoudingen te weten! Ook heel fijn dat je duidelijk zegt dat 15 gram bakpoeder 4 theelepels (dus 20 ml) is. Hier worstel ik vaak mee, want volgens mij is mijn weegschaal niet zo nauwkeurig dat hij precies 15 gram afweegt, maar dan weet ik niet hoeveel maatlepels ik moet gebruiken. Maar nu dus wel, dankjewel!

Beantwoorden
AN
Annelies 2018-04-13 20:13:55

@Marli Mees, Als de volledige graankorrel wordt gemalen krijg je meel. Tarwemeel is dus gemalen tarwekorrel. Bloem is hetgeen wat overblijft als de zemelen en kiemen uit het meel zijn gezeefd. De structuur van bloem is daardoor ook fijner dan die van meel.
Wat bekend staat als zelfrijzend bakmeel is dus eigenlijk zelfrijzende bloem door de toevoeging van het bakpoeder.

Beantwoorden
AN
Walter 2018-10-09 09:35:51

Rutger, ik weet niet of het een fabel is, maar ik heb de indruk dat de kracht van het rijzen afneemt als pakje niet direct volledig wordt gebruikt. Daarom dus ook liever apart. Klopt dat?

Beantwoorden
WA
Rutger 2018-10-15 10:41:41

Bakpoeder kan wel zijn werking verliezen, dus zou dat bij zelfrijzend bakmeel ook het geval moeten zijn. Of het echt een groot verschil maakt weet ik niet, maar ik geloof zeker dat een zelfrijzende bloem dat al maanden openstaat minder goed rijst.

Beantwoorden
Henny Persijn 2021-07-12 14:37:19

Als je bakpoeder een heel klein beetje in een kopje water doet en het bruist dan is het nog goed.Ook als het al lang over de houdbaarheids datum is.

Beantwoorden
HE
esther 2019-05-22 08:14:31

In het buitenland kun je ook geen zelfrijzend bakmeel kopen (is het echt iets Nederlands?) dus dank voor de tip!

Beantwoorden
ES
Chris 2020-04-18 17:21:37

Hallo Esther,
in Spanje kun je (zelfriizend bakmeel)zelfrijzende bloem kopen,het noemt: Harina de trigo preparada para reposteria.

Beantwoorden
CH
Arjan 2020-03-04 01:35:22

volgens mij heb je dit gewoon in ieder land hoor..
in het engels heet het: all-purpose and self-rising flour
in het spaans: Harina de trigo y Harina preparada
etc

Beantwoorden
AR
Ruth 2021-12-31 10:01:34

Dank je wel, ik woon nu al sinds 20 jaar in Nederland, maar heb nooit zelfrijzend bakmeel gebruikt, omdat ik nooit de nut ervan begrepen heb. Want iedere deeg heeft wat anders nodig. Was nu benieuwd wat het eigenlijk is. Heldere en goede uitleg van je. Zelfs kom ik uit Duitsland, waar je het niet krijgt. Bakken doe ik wel veel en graag :)

Beantwoorden
RU
Henk-Jan 2022-01-14 17:33:46

4 theelepels van 5 ml geeft 20 ml.
Je schrijft dat in 500gram bakmeel 15 ml bakpoeder hoort. Dat zijn toch 3 theelepels van 5 ml?

Mvrgr,
Henk-Jan

Beantwoorden
HE
Rutger 2022-01-17 08:11:46

Hoi! Je verwart ml en grammen. Een theelepel van 5 ml is ongeveer 3.75 gram bakpoeder.

Beantwoorden
NLNosey 2022-01-28 12:30:08

Als ik twijfel gooi ik bij een oud pak zelfrijzend bakmeel een extra schepje bakpoeder of banking soda afhankelijk van rest van het recept

Beantwoorden
NL
Loes 2022-06-26 09:08:42

Dank je wel. Vraag beantwoord. Als altijd heerlijk duidelijk beschreven.

Beantwoorden
LO
Marleen 2022-10-14 12:40:15

als ik maar 200 gram zelfrijzend bakmeel nodig heb, weeg ik dus 200 gram bloem af en een half zakje bakpoeder?

Beantwoorden
MA
Rutger 2022-10-17 08:26:28

Dat klopt ongeveer ja, eigenlijk net iets minder bakpoeder dan het halve zakje.

Beantwoorden
Marijke 2022-10-29 17:45:32

Beste Rutger. Als ik speltbloem zelfrijzend wil maken, gelden dan dezelfde hoeveelheden?

Beantwoorden
MA
Rutger 2022-10-31 08:44:14

Dat blijft hetzelfde ja.

Beantwoorden
Bekijk voordat je een reactie achterlaat eerst de veelgestelde bakvragen en de eerdere reacties.